یکی از مصالحی که در صنعت ساخت و ساز و پروژه‌های عمرانی بسیار مورد استفاده قرار می‌گیرد بتن می‌باشد. به دلیل آن که بتن یک ماده سخت و پایدار است امروزه در ساختمان‌سازی، سدسازی و جاده سازی بسیار کاربرد دارد. با توجه به گسترش و پیشرفت علم و پیدایش تکنولوژی‌های فراوان، شناخت بتن و خواص آن نیز توسعه قابل ملاحظه‌ای داشته است. در این مقاله به معرفی انواع بتن پرداخته و کاربرد و ویژگی هریک از آن‌ها را ذکر می‌کنیم.
بتن چیست؟
به هر ترکیبی که از یک ماده چسبنده با خاصیت سیمانی شدن تشکیل شده باشد بتن می‌گویند. بتن و سیمان با یکدیگر متفاوت هستند به طوری که سیمان اغلب به صورت پودری بوده و یکی از مواد تشکیل دهنده بتن می‌باشد. در حالت کلی می‌توان گفت آب، سنگدانه و سیمان با یکدیگر مخلوط شده و پس از گذشت زمان ماده‌ای سخت به دست می‌آید که به آن بتن گفته می‌شود. به دلیل دوام نسبتا زیاد سازه‌های بتنی، در دسترس بودن مصالح بتن و افزایش نیاز ساخت و سازها، از این ماده در موارد زیادی نظیر سدها، پل‌ها، تونل‌ها، راه‌ها و… استفاده می‌شود. انواع مختلفی از بتن بسته به مصالح تشکیل دهنده آن، روش ساخت و… وجود دارد که در ادامه به معرفی آن‌ها می‌پردازیم.
برای اطلاعات بیشتر درباره‌ی سقف وافل کلیک کنید!
انواع بتن
با توجه به نوع عملیات بتن‌ها را می‌توان به دسته‌های زیر تقسیم کرد:
بتن سبک
بتن سبک یکی از مصالح مهم و کارآمد در صنعت ساختمان مدرن می‌باشد که ترکیبات جدید، فوق العاده سبک و مقاومی دارد. به طور کلی، بتن‌هایی با تراکم کمتر از ۱۹۲۰ کیلوگرم بر سانتی‌متر مکعب، در دسته‌ی بتن سبک قرار می‌گیرند و مواردی همچون سیمان تیپ ۲، پرلیت، سنگ بازالت، ورموکولیت از متریال‌های مهم در بتن سبک هستند. ساختار بتن سبک رطوبت را دفع می‌کند و در مدت زمان زیادی خشک می‌شود. همچنین این بتن یکپارچگی بسیار خوبی دارد چرا که تحت فشار مستقیم ساخته می‌شود.
بتن سبک در مواردی همچون نماسازی، دیوارهای جدا کننده، سقف‌های پوشاننده، محافظت از سازه‌های فولادی، صفحات انعطاف پذیر پل‌ها و همچنین برخی از بلوک‌های ساختمانی کاربرد دارد.
بتن مسلح
بتن مسلح در واقع همان بتن معمولی است که با میلگرد مسلح شده است. از میلگردهای تقویتی، شبکه‌های توری تقویتی، صفحات فلزی یا الیاف تقویتی برای مسلح کردن بتن استفاده شده است. بتن مسلح می‌تواند نیروهای کششی وارد شده را تحمل کند و بتن دچار ترک خوردگی نشود. از این نوع بتن در ساخت ستون‌ها، سقف‌ها، پل‌ها و سایر سازه‌هایی که به استحکام بالایی نیاز دارند استفاده می‌شود.
بتن با مقاومت بالا
اگر نسبت آب به سیمان کمتر از ۰.۳۵ باشد بتن با مقاومت بالا به دست می‌آید که مقاومت آن بالاتر از ۴۰ مگا پاسکال می‌باشد. از جمله افزودنی‌های معدنی که به این نوع بتن اضافه می‌شود می‌توان به پوزولان ها، مانند خاکستر بادی و دوده سیلیکا اشاره کرد. بتن با مقاومت بالا روان‌گرایی کمتری دارد و این موضوع سطح کارایی این نوع بتن را کاهش می‌دهد. به منظور جبران کاهش کارایی بتن با مقاومت بالا، معمولا از فوق روان کننده ها به صورت ترکیب با کندگیر کننده ها و مواد کاهش دهنده آب در مخلوط بتن استفاده می شود. این نوع بتن در احداث ساختمان‌های بلند کارایی دارد.
بتن مخلوط آماده
بتنی که در کارگاه اختلاط اصلی به طور کامل مخلوط می‌شود را بتن مخلوط آماده می‌گویند. به دلیل اهمیت فاصله‌ی زمانی کارخانه‌ی تولید بتن از محل بتن ریزی، این کارخانه‌ها باید در مرکزیت پروژه‌ها قرار بگیرند. در صورت تاخیر ناخواسته ممکن است خواص بتن تغییر کند و بتن سخت شود. به دلیل ساخت این نوع بتن با دستگاه‌های مخصوص و نظارت کامل بر روی خواص مختلف آن، کیفیت بتن آماده نسبت به بتنی که در همان محل اجرا ساخته می‌شود بالاتر است. این بتن بسیار حساس و دقیق بوده و با استفاده از کامیون‌های دارای میکسر به محل مورد نظر آورده می‌شود.
بتن پلیمری
در بتن پلیمری، سنگدانه‌های بتنی به جای سیمان با پلیمر به هم متصل می‌شوند که به‌نوبه خود باعث کاهش حجم حفره‌ها در سنگدانه ها می شود. در حقیقت پلیمرها ترکیبی از موادی مانند الیاف و رزین‌های پلیمری هستند که در ترکیب با بتن، بتن‌های پلیمری را می‌سازند. در سازه‌هایی که به بتنی با مقاومت بالا نیاز باشد یا شرایط محیطی سخت باشد بتن‌های پلیمری بسیار مناسب هستند و می‌توان از آن‌ها در پروژه های مختلف استفاده کرد. به عنوان مثال در پل‌ها، تعمیرگاه‌ها، محل گذر آب‌های سطحی، مخازن نگه داری مواد شیمیایی، بنادر و اسکله‌ها و…. بتن‌های پلیمری کاربرد زیادی دارند.
بتن های پلیمری خود سه دسته هستند:
- بتن آغشته به پلیمر
- بتن با سیمان پلیمری
- بتن جزئی پلیمری شده
بتن متخلخل یا بتن اسفنجی
بتن‌های اسفنجی در واقع نوعی از بتن‌های سبک هستند که به صورت ترکیبی از آب، سیمان، ماسه و سنگدانه‌های درشت دانه می‌باشند و ساختار پوک و متخلخلی دارند. وجود مقدار کمتر آب و ساختار خاص این نوع بتن، باعث می‌شود آب از داخل بتن عبور کند و یا اینکه آب سریعا تبخیر شود و مقدار کمتری آب در بتن اسفنجی باقی بماند. این نوع بتن اگرچه مقاومت خوبی دارد اما استحکام مکانیکی آن در برابر ضربه پایین است و عمر کمی دارد.
می‌توان بتن اسفنجی را به دو دسته‌ی کلی تقسیم کرد:
- بتن گازی
- بتن کفی
نوع گازی با استفاده از روش اتوکلاو ساخته می‌شود و اغلب در بلوک‌های سبک ساختمانی کاربرد دارد. همچنین اگر به بتن حباب‌های هوا اضافه شود نوع کفی آن به دست می‌آید که بیشتر به عنوان پر کننده حفاری ها و عایق های حرارتی استفاده می‌شود.
بتن شیشه‌ای
در این نوع بتن از شیشه‌ی بازیافت شده به عنوان سنگدانه استفاده می‌شود. این بتن مدرن علاوه بر ظاهر زیبا، دوام بالاتری نسبت به بتن معمولی دارد و همچنین عایق حرارتی بسیار خوبی نیز می‌باشد.
بتن ساده
مواد اصلی بتن ساده سیمان، آب و سنگدانه می‌باشد و میلگرد یا آرماتوری برای مسلح کردن آن استفاده نشده است. دانسیته بتن ساده بین ۲۲۰۰ تا ۲۵۰۰ کیلوگرم بر متر مکعب متغیر است و مقاومت فشاری آن نیز بین ۲۰۰ تا ۵۰۰ کیلوگرم بر سانتی‌متر است. بتن ساده در پیاده‌روها، سنگ‌فرش‌ها و ساختمان‌هایی که به مقاومت کششی کمتری نیاز دارند کاربرد دارد.
بتن الیافی
بتن الیافی یکی از انواع بتن می‌باشد که در ساخت آن از کامپوزیت‌ها به عنوان یک فناوری نوین در صنعت ساخت و ساز استفاده شده است. اضافه کردن افزودنی‌ها و الیاف تقویت کننده به این نوع بتن سبب بهبود خواص مطلوب بتن می‌شود.
از جمله ویژگی‌های بتن الیافی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- شکل پذیری بالا
- مقاومت کششی و برشی فوق‌العاده
- قابلیت جذب انرژی بالاتر در برابر زلزله و انفجار
- پایداری در برابر ترک خوردگی
- هزینه کمتر
- کم بودن وزن بتن
- مقاومت در برابر خوردگی و رطوبت
انواع الیاف‌های موجود در بتن الیافی شامل موارد زیر است:
- الیاف شیشه
- الیاف فولادی
- الیاف کربن
- الیاف آرامید
- الیاف پروپیلن
بتن طرحدار
این نوع بتن بهترین گزینه برای کارهای معماری هستند و زمانی که بتن در حالت مایع باشد می‌توان طرح‌های مختلفی شبیه به سنگ‌های طبیعی، گرانیت و کاشی روی بتن ایجاد کرد. این نوع بتن در درهای ورودی، کف‌های داخلی ساختمان، پاسیو و کف‌های داخلی کاربرد دارد.
بتن آهکی
در ساخت بتن آهکی به جای سیمان از سنگ آهک استفاده شده است. این نوع بتن مزایای زیست محیطی و بهداشتی زیادی دارد و علاوه بر تجدید پذیر بودن، به آسانی قابل تمیز کردن نیز هستند. از این نوع بتن اغلب در کف‌ها، گنبدها، طاق‌ها و مغازه‌ها استفاده می‌شود.
برای اطلاعات بیشتر درباره‌ی اسکلت فلزی کلیک کنید!
سخن آخر
به دلیل ویژگی اصلی ارزان بودن و در دسترس بودن مواد اولیه بتن از این ترکیب در موارد زیادی استفاده می‌شود. انواع مختلفی بتن وجود دارد که هر یک از آن‌ها خواص مخصوص خود را دارند. در این مقاله سعی شده است ویژگی‌ها و کاربرد هر یک ذکر شود تا بتوانید بسته به نوع عملیات بتن مناسب را انتخاب کنید.
برای دانلود پی دی اف این مقاله می‌توانید از لینک زیر استفاده کنید.
بهترین نوع بتن برای ساخت و ساز چیست؟
این موضوع بستگی دارد به این که شما برای چه هدفی قصد استفاده از بتن را داشته باشید.
برای تهیه بتن با قیمت مناسب می توان از روفل کمک گرفت؟
بله می توانید با ما در تماس باشید.
